اسانس زعفران خط زرد

اسانس چیست ؟

آنچه که در فارسی به نام ” اسانس ” معروف شده و تقریبا برای تمام افراد جا افتاده عبارت است از ترکیباتی که بو و طعم خوبی دارند و در محصولات غذایی ، داروئی ، بهداشتی و آرایشی به کار برده می شود۰ اینکه چرا به این مواد در فارسی اسانس گفته شده و درتمام صنایع مذکور با همین نام “اسانس” استفاده می شود جای تعمق دارد. اسانسهای طبیعی یا Essential Oil تحت عنوان اسانس ، روغن فرار و روغن اترینامیده می شود .

اسانسهای طبیعی مخلوط پیچیده ای از مواد فرارو معطرهستند که توسط موجودات زنده و بیشتر، گیاهان بیوسنتز می شوند. اسانسهای طبیعی عمدتاً بوسیله تقطیر با آب، بخار آب و یا فشردن در مورد مرکبات استخراج می شوند.

اسانسهای طبیعی به عنوان منبع طبیعی مهم برای محصولات طبیعی تجدید شونده مورد توجه می باشند، عصاره های گیاهی و جانوری که توسط حلالهای مختلف بدست می آیند شامل اسانسهای طبیعی نمی شوند .

ویژگیهای اسانسها:

اسانسها ترکیباتی هستند که در اندامهای مختلف گیاهان وجود دارند و به علت تبخیر شدن در دمای پایین روغنهای فرار نامیده می شوند. اسانسها به طور کلی بی رنگند ولی در مجاورت هوا اکسیده شده و تیره رنگ می گردند. اجزای تشکیل دهنده اسانسها معمولا مایع و در بعضی موارد نیمه جامد و به ندرت جامد هستند که در آب نامحلول بوده و عمدتا توسط بخارآب از گیاهان استخراج می شوند.اسانسها دارای بوی مشخص و ضریب شکست قوی بوده و اکثرا روی نور پلاریزه موثرند. قدرت چرخش نوری توسط اسانسها از عوامل خاص شناسائی آنها است. این مواد بنا به طبیعت خود قابلیت اختلاط با آب را ندارند ولی می توانند به مقدار بسیار کم در آب حل شده و بوی خود را به آب منتقل کنند اما در الکل ، اتر و حلالهای آلی محلول می باشند . به دلیل قابلیت تبخیر اسانسها می توان آنها را بوسیله فرایند تقطیر از منبع طبیعی استخراج کرد.

اسانسهای طبیعی شامل مواد فرار با منشاء ترپنوئیدی و یا غیر ترپنوئیدی می باشند که در بخش شیمی اسانسها به آن اشاره خواهد شد . همه اینها هیدروکربنی و یا مشتقات اکسیژنه آنها هستند ، در عین حال بعضی از آنها ممکن است حاوی مشتقات نیتروژن یا گوگرد باشند . همه آنها به فرمهای شیمیایی مختلف از جمله ، الکلها ، اسیدها ، اترها ، اپوکسیدها ، الدهیدها ، کتونها ، آمینها ، سولفیدها و غیره وجود دارند .

مونو ترپنها ، سسکویی ترپن ها و حتی دی ترپنها ترکیب اصلی بسیاری از اسانسها را تشکیل می دهند . علاوه براینها ، فنیل پروپانوئیدها ، اسیدهای چرب و استرهایشان و همچنین ترکیبات ناشی از تجزیه آنها تشکیل دهنده مواد فرار هستند .

در بعضی موارد اسانسها به کربوهیدراتها متصل شده و تشکیل گلیکوزیدها را می دهند . در چنین مواردی آنها باید توسط هیدرولیز از پیوندگلیکوزیدی آزاد شوند . که این امر بوسیله واکنش آنزیمی و قبل از تقطیر صورت می گیرد .